سفالگری از قدیمی ترین صنعت است که به دست بشر به وجود آمده و زادگاه آن ایران است . اولین نمونه های سفال متعلق به ده هزار سال قبل است . از روی نمونه های بدست آمده می توان فهمید که در آن زمان از کوره پخت سفالگری بی اطلاع بوده اند و احتمالاً ظروف گلین تولیدی خود را در کنار همان آتشی که برای پختن گوشت شکار مهیا می کردند، می پختند ولی با این وجود ظروف آنان به قدر کافی محکم بوده است . در شش هزار سال قبل از میلاد اولین نشانه پیدایش کوره پخت،در صنعت سفال دیده می شود و در سه هزار و پانصد سال قبل از میلاد چرخ سفالگری ساده ای که با دست حرکت می کرد ساخته شد. پیدایش چرخ سفالگری تحول بزرگی را در این صنعت بوجود آورد و امکان تولید محصولات بیشتر را فراهم کرد .

کاشی معرق عبارت است از قطعه های بزرگ و کوچک بریده شده کاشی که براساس طرح با نقوش مختلف و رنگهای متفاوت تراشیده شده و کنار یکدیگر قرار می گیرند و به شکل بزرگتری در می آیند و به عبارتی دیگر به قسمتی تزئین کاشی : مرکب از قطعات مختلف ریز ریز که آنها را بر حسب نقوش هندسی و اشکال بنایی بریده شده و در کنار یکدیگر قرار می دهند، اطلاق می گردد . انواع رنگهای کاشی مورد استفاده در کاشی معرق عبارتند از : سفید، آبی تیره، فیروزه ای، سبز و پرتقالی می باشد.

کاشی هفت رنگ ، به مجموعه ای از کاشی های یک اندازه ، یک شکل (معمولاً مربع شکل ) و یک رنگ گفته می شود که در کنار هم قرار می گیرند تا طرح و نقش مورد نظر بر روی مجموعه آنها (طبعاً بر روی هر کاشی قسمتی از نقش انعکاس می یابد که در ارتباط با کاشی های دیگر کامل می شود) اجرا شود و موقعیت نصب آن را به هنگام نماسازی مشخص سازد .

 

زیلو فرشی است که تار و پود آن از نخ پنبه است و در اندازه های 4×3 و 3×2 بافته می شود. زیلو از نظر کاربری به سه نوع تقسیم شده است که معمولاً تفاوت ظاهری آن در نوع رنگهایی است که انتخاب می کنند . زیلوهایی که با رنگ سفید و آبی می بافند فقط مورد استفاده آن در مساجد و امامزاده ها است و زیلوهایی که به رنگ آبی و قرمز می بافند و به زیلوی « جوهری » شهرت دارد از نوع نامرغوب و ارزان قیمت ترین زیلوهاست. اما مرغوبترین نوع زیلو «تفتال» نام دارد که به رنگ سبز و نارنجی است.

حصیربافی یا بافت بوریا را می توان بی گمان به عنوان یکی از قدیمی ترین صنایع دستی نام برد. حصیربافی در ایران از سابقه و قدمتی طولانی برخوردار است و امروزه در مناطق مختلف کشور هر جا که دسترسی به برگ درخت خرما، ساقه گندم، نی و ترکه امکان پذیر باشد می توان نشانه هایی از حصیربافی و سبدبافی را یافت .

تولید پتو دستباف در بخش‌های اشکذر، خرانق از توابع یزد به طور خانگی و توسط زنان مرسوم است و برای بافت آن از دستگاههای ساده 2 وردی که با حرکت پا کار می کنند و نیز شانه‌ای نئی و ماکو و متیز به کار گرفته می شود و در آخر آن را در آب و به کمک دست و پا مالش میدهند تا نقاط دوخته شده به صورت نمد  درآید و صاف نمایان گردد.

پارچه چهارگوش پنبه‌ای است که توسط زنان روستا بافته و رنگرزی می‌شود. از این بافته برای سفرة خمیری یا موارد دیگر استفاده می‌کنند.

پارچه ترمه به پارچه ظریف و لطیفی اطلاق میشود که از دو سری نخ تار وپود که با دست بافت بافته شده باشد به نحوی که پود در پشت پارچه به صورت آزاد و تراکم پودی آن زیاد باشد. جنس آن از کرک و پشم یا ابریشم با طرحهای اصیل و سنتی ایران است.

نوعی پارچه که در سالهای گذشته در یزد بافته می‌شده است قناویز نام دارد که متاسفانه در حال حاضر بافت آن دیگر انجام نمی شود. نخ مصرفی در این پارچه ابریشم مصنوعی بوده و به عنوان آستر لباس مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

عمده ترین صنعت دستی استان یزد، صنعت فرش‌بافی است. این صنعت تقریباً در تمام شهرها و روستاهای آن رواج دارد. قالی‌های دست بافت یزدی در اندازه‌های 4*3، 5/2*5/3، 3*2، 5/2*5/2 و 1*1 تولید می شود. نقشه‌های اصیل فرش یزد به نام‌های «هراتی»، «گل و ماهی»، «سردار جنگل» و «کرمانی» است. 75% از فرش‌های این استان با خامه پشم و 25% از خامه کرک بافته می‌شود. صنایع تولید رنگ، خامه و رنگرزی از جمله صنایع جنبی است که مکمل صنعت فرش‌بافی این استان است

چادر شب‌بافی یا کاربافی نوعی صنعت خانگی است که بیشتر در شهرستان یزد، اردکان و بخش زارچ تهیه می‌گردد. مردان و زنان در کنار کشاورزی به بافت چادر شب مشغول و بیشتر در ابعاد 200*200 سانتی متر با طرح چهار خانه یا پپچازی تهیه می‌شود و با رنگهای مرکب از نیلی، قرمز، ‌زرد، ‌سبز و مشکی آمیخته شده.

شمد نوعی پارچه ابریشمی یا پنبه‌ای است که معمولا به عنوان روانداز در فصل تابستان استفاده می‌شود. در تهیه شمه از ابریشم مصنوعی به عنوان پود و از نخ پنبه‌ای نمره 20 دولا به عنوان تار استفاده می‌شود. که هم  اکنون اکثرا توسط دستگاههای تک فاز بافته  می‌شود.

در شهرستان یزد تهیه پارچه دستباف دیگری به نام رویه لحاف معمول بوده و مهمترین ماده اولیه که در تولید آن به کار می رود نخ ابریشم مصنوعی نمره 150 است که نحوه رنگرزی نخ مورد مصرف در تهیه رولحافی مشابه رنگرزی نخ قابل استفاده در بافت رومیزی است.

زری بافی یکی از هنرهای قدیمی ایران است و نمونه های پارچه ابریشمی زری که از دوره ساسانیان به جا مانده، روشنگر این موضوع می باشد. استفاده از نخ زری در بافت پارچه از زمانهای دور رایج بوده است. در زند اوستا از قالیچه‌هایی که با نخ طلا بافته شده و همچنین از لباسهای زر بفت داریوش سوم که دارای جلوه‌ای خاص بوده یاد شده است. در گذشته تهیه پارچه‌های پشمی و زربفت درشوش، شوشتر، جندی شاپور و خراسان رایج بوده است.