غار کرفتو در شهرستان دیواندره از استان کردستان واقع شده است. این غار باستانی در 72 کیومتری شرق شهرستان سقز و شمال شرق شهر دیواندره قرار گرفته است و با توجه به تحقیقات به عمل آمده، در دوران مزوزوییک منطقه کرفتو در زیر آب بوده و در اواخر دوره مذکور ارتفاعات کرفتو از آب خارج شده است. غار کرفتو جزو غارهای آهکی و طبیعی میباشد که در ادوار مختلف برای استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و به صورت معماری صخرهای در چهار طبقه و در دل کوه حفر گردیده است.
کتیبهای یونانی بر سر در یکی از اتاقهای طبقه سوم وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاقها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاقها با هم مرتبط باشند و نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاقها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.
این غار در سال 1379 موردگمانهزنی قرارگرفت که با توجه به بررسی باستانشناسی در محوطه بیرون و داخل غار و آثاری که از دورانهای مختلف بدست آمده میتوان استفاده انسان از آن را در دوران پیش از تاریخ دانست. همچنین نمونه سفالها و اشیاء بدست آمده ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی (اشکانی و ساسانی) و دروان اسلامی یعنی قرون ششم تا هشتم هجری قمری مسجل مینماید. اقداماتی نیز در طی سالهای 1378 و 1379 انجام شده که شامل ساماندهی محوطه بیرون غار، پلهبندی، سکوهای استراحت، ایجاد پارکینگ، ساختمان سرایداری، سرویسهای بهداشتی و برق کشی غار میباشد.