چشمه گراوان علاوه بر این ویژگیهای منحصر به فرد در طبیعتی زیبا و کنار رودخانه هرمزآباد واقع است.

حلوای گردو از تنقلات اصلی مردم آذربایجان‌غربی، در 10 کارگاه بزرگ حلواپزی ارومیه و تعدادی از کارگاه‌های کوچک تهیه می‌شود برای تهیه حلوای گردویی ابتدا شیره انگور، شکر و گلوکز را در داخل دیگ مسی می‌ریزند و به آن حرارت می‌دهند تا به جوش آید. پس از جوش آمدن آن حرارت را کم می‌کنند تا به آن جوشانده چوبک را نیز اضافه کنند. مواد به‌دست‌آمده را دوباره با استفاده از دستگاه خاصی به مدت دو تا سه ساعت به‌طور کامل مخلوط می‌کنند تا حلوای به‌دست‌آمده سفت شود. با مخلوط شدن حلوای سفت‌شده با مغز گردو حلوای گردویی آماده مصرف می‌شود. سابقه حلوای گردویی در ارومیه به قرن‌های پیش برمی‌گردد و سالانه بیش از 100 تن از این نوع حلوا در ارومیه و علاوه بر مصرف داخلی بیش از 60 درصد آن نیز به سایر استان‌های کشور صادر می‌شود.

موزه صنایع دستی در حال حاضر در دو طبقه ساختمان شهربانی سابق می‌باشد و صنایع دستی از ادوار مختلف در آن نیز به نمایش گذاشته شده تا سیر تاریخی صنایع دستی را نیز تا حدودی به بیننده منتقل کند. همچنین آثار نفیس خریداری شده از هنرمندان معاصر منجمله: منبت چوب، ریزه کاری خاص شهر ارومیه، معرق چوب، پیکره‌های چوبی و صنعت سراجی یا چرم استان، رودوزی‌های سنتی شامل سرمه دوزی و فرش، سفال، آبگینه و ... در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده شده است.

سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.

این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار دارد.

مشخصات غار سهولان:

• ساختار زمین‌شناسی غار: آبی-خاکی-سنگ آهک
• طول مسیر آبی کشف شده:۳۰۰ متر
• طول مسیر خشکی کشف شده :۲۵۰ متر
• مساحت کشف شد: حدود ۲ هکتار
• مینانگین ژرفای آب: ۲۲ متر
• بیشینه ژرفای آب: ۵۲ متر
• میزان رطوبت: ٪۷۰ الی ٪۷۵
• دمای درون غار: ۵ الی ۱۰ درجه سانتیگراد
• نوع رسوبات: آهکی
• وسعت تالار اصلی: ۵۸ متر در ۴۲ متر
• ارتفاع سقف غار: ۵۰ متر
• موجودات داخل چاه: کبوتر و خفاش
• جاذبه طبیعی: وجود قندیلهای آهکی به اشکال مختلف
• دیرینگی آثار بدست آمده از غار: هزاره دوم قبل از میلاد
• ارتفاع از سطح دریاهای آزاد: ۱۷۵۱متر
• موقعیت جغرافیائی: ۴۶ درجه شرقی و ۳۶ درجه و ۴۱ دقیقه عرض شمالی
• سال حفاظت: ۱۳۷۹ و بر اساس مصوبه ۱۶۹ شورای عالی حفاظت محیط زیست.

حمام میرزا رسول در سال 1380 از طرف سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خریداری و مورد بهینه‌سازی و سازماندهی و مرمت قرار گرفت. در فضای 537 متر مربع این موزه در بخش سربینه و گرمخانه 23 پیکره ملبس به زیباترین و متین‌ترین لباس عمومی اهالی منطقه، مراسم حنابندان زنان و نحوه استحمام مردان ( حجامت‌کننده، حجامت‌شونده، مشت و مال دهنده و . . .) به همراه ابزار آلات مردم‌شناسی در معرض نمایش هستند. این موزه اولین موزه مردم‌شناسی استان به این شیوه می‌باشد.

• انواع ظروف سفالی مربوط به دوره‌های مختلف ماقبل تاریخ و تاریخی
• انواع ظروف فلزی و ادوات حرب مربوط به دوره قبل از اسلام و بعد از آن
• ظروف چینی و شیشه‌ای مختلف که دارای نقش‌های ظریف و بسیار هنرمندانه‌ای هستند و اکثراً مربوط به دوره قاجاریه می‌باشند. انواع سکه‌های مسی، نقره، طلا و بیزانس مربوط به سلسله‌های مختلف پادشاهی اشکانی، ساسانی و اوایل اسلام تا قاجاریه
• پارچه‌های زربفت زیبا و نقش‌دار
• ادوات زینتی فلزی مانند النگو و پابند
• مجسمه‌هایی از اقوام مختلف کشور با لباس‌های محلی
• آثار زیبایی از منبت کاری، خاتم کاری و کاشی کاری مربوط به دوره های قاجار و صفوی
• مهرچوبی با متن دعاء اهدایی از آقای حاج شیخ حسن بصیری جهت نمایش در موزه
• مهرهای سنگی قبل از اسلام شامل : عقیق ، سنگ سیاه ، فیروزه ، مهرهای شیشه ای جهت آویز مورد استفاده عموم مردم قرار گرفته است .

مهمترین اشیاء این موزه عبارتند از 1- کتیبه سنگی متعلق به دوره شاه طهماسب صفوی دربردارنده فرمان شاه طهماسب مبنی بر معافیت بازاریان خوی از پرداخت مالیات است که در همین شهرستان کشف و هم اکنون در اختیار این موزه می‌باشد و 2- اثر مهر بر روی گل مهرهای متعلق به دوره ساسانی  که نشانه ثبوت مالکیت به مفهوم امضاء صاحب کالا بوده که این اثر مهرها بوسیله تسمه به کالا و دهانه خمره‌ها بسته می‌شد.

در این موزه سه خط نوشته از هزاره اول قبل از میلاد به نام های "استل کله شین"، "استل موانا" و کتیبه محمودآباد نگهداری می شود که به خط میخی اورارتوبی است. جدیدترین آثار این موزه مربوط به دوره قاجار است.

 آدرس موزه ارومیه : ارومیه ، خیابان شهید بهشتی ، روبروی بانک تجارت
شماره تلفن موزه : 3446520 ـ 0441
زمان بازدید : همه روزه غیر از روزهای دوشنبه صبح ها 9 الی 30/13 بعد از ظهرها 15 الی 18

خاستگاه اصلی این شیرینی ارومیه است و افزودن گرده گل‌های بیدمشک ویژگی منحصربه‌فرد نقل ارومیه است که در هیچ جای دیگری امکان تهیه نقل با ویژگی بیدمشکی ممکن نیست.

این بنا در طی قرون مختلف، بارها مورد مرمت قرار گرفت. نمای فعلی متعلق به دوره ساسانی است و دارای طاق های بسیار جالب و قرینه سازی کاملاً زیبا- قابل مقایسه با معماری آتشکده‌های ساسانی- است. طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا قبلاً آتشکده بوده و یکی از معابد معروف زرتشتیان این دیار به شمار می‌رفته است. همچنین آمده است که سه نفر از موبدان زرتشتی در این مکان مشغول ادای فرایض مذهبی بودند که شبی شاهد حرکت ستاره‌ای درخشان در طرف شرق می‌شوند. این حادثه را نشانی از تولد نوزادی که ناجی خواهد بود دانسته و همان شب به جانب آن ستاره - اورشلیم - روانه می‌شوند.
مورخان مسیحی بر این عقیده‌اند که این سه موبد به شهر ارومیه مراجعت می‌کنند و بعد از چندی آتشکده خود را مبدل به کلیسا می‌نمایند و به تبلیغ دین مسیح می‌پردازند. آن‌ها در همین مکان نیز چشم از جهان بسته و در جوار کلیسا به خاک سپرده می‌شوند.

ارتفاع این روستا از سطح دریا 1400 متر می‌باشد. این روستا از شمال به روستای میرآباد، از غرب به روستاهای اوعلی، نوشان علیا و سفلی، از طرف شرق به کلیسای سیر جانوسلو و بزوه و از جنوب به روستای شملکان محدود شده است. آب و هوای این روستا در فصول بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است.

این روستا از دیرباز محل مبادله کالاها و بازار روستایی منطقه ارومیه بوده است و در کنار بستر رودخانة شهرچای به صورت خطی استقرار و امتداد یافته است. قدمت روستای بند به بیش از سه قرن می‌رسد.

مردم روستای بند به زبان‌های آذری و کردی سخن می‌گویند. دین رسمی آن اسلام و پیرو مذهب شافعی هستند.

روستای بند یکی از تفرجگاه‌های اصلی مردم ارومیه است و مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی آن عبارتند از:

• تفرجگاه‌های حاشیه رودخانه شهرچای

• باغات پیرامون روستا

• چشم‌انداز کوهستان و تفرجگاه زمستانی بند

• دریاچه پشت سرد شهرچای با قابلیت‌های ورزش‌های آبی

• تفرجگاه پیرامونی سد شهرچای

در راستای توسعه این دهکده تفریحی مسئولان اقدام به ساخت و احداث دریاچه مصنوعی ویژه آقایان و بانوان کرده اند، همچنین در زمینه ورزشی برنامه ریزی لازم جهت احداث والیبال ساحلی و پیست اتومبیل رانی صورت گرفته است.

آدرس: کیلومتر 18 جاده دریا- مجتمع تفریحی و توریستی چیچست

وب‌سایت: urmiachichest.ir

تلفن: 04414362012
ایمیل: info@urmiachicgest.ir

در حال حاضر این بنا که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در اختیار شهرداری ارومیه قرار دارد.

این اثر تاریخی مربوط به دوره صفویه در چهار کیلومتری شهرستان چالدران بین روستاهای گل اشاقی و سعدل واقع شده است.

این اثر زیبا از جمله مقبره های منحصر به فرد اسلامی است که به صورت بنای شش ضلعی احداث شده و در دشت وسیعی قرار گرفته است که این دشت یادآور واقعه تاریخی جنگ چالدران و نبرد سهمگین ایران و عثمانی در دوم رجب سال920 هجری قمری است.

مقبره متعلق به سید صدرالدین صفوی، وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی است که در جنگ چالدران با رشادتهای فراوان با همراهی 27 هزار نفر از سربازان رشید اسلام در این محل به شهادت رسید.

شهرستان نقده (منطقه سولدوز) از دیرباز محل سکونت انسان‌ها بوده است و سابقه سکونت در این منطقه به 8000 سال قبل باز می‌گردد. بررسی‌های انجام گرفته توسط خانم ماری ویت (از اعضای هیئت حفاری مشترک ایران و آمریکا در تپه حسنلو) بر روی تپه حاجی فیروز (در 8 کیلومتری شمال شرقی نقده) نشانگر سکونت انسان‌های عصر نوسنگی در این تپه می‌باشد.

موزه شهرستان نقده در سال 1379 در مساحتی بالغ بر 600 متر مربع افتتاح و فعالیت خود را به عنوان موزه باستان شناسی منطقه آغاز کرد .

ساختمان موزه در دامنه تپه و در مجاورت یک مجموعه تفریحی قرار گرفته است. این موزه دارای یک سالن نمایش می‌باشد که ویترین‌های آن چوبی و به دو گونه تلفیق با ستونها و دیوار سالن نمایش طراحی شده است. اشیاء به نمایش گذاشته شده شامل دو بخش هستند: بخش اول مربوط به اشیاء قبل از میلاد مکشوفه از تپه حسنلو است که عبارتند از انواع سفالینه‌ها در اشکال و رنگ‌های مختلف، اشیاء مفرغی متنوع مانند شیرها، سنجاق ها و ... ، آجرهای لعابدار، اشیاء تزئینی و مهرها و ظروف شیشه‌ای.

بخش دوم موزه مربوط به اشیاء سایر مناطق مانند سکه‌های اشکانی، ساسانی و سکه‌های ادوار اسلامی، سفالینه‌های کتیبه‌دار به خط کوفی، انواع مهر، اشیاء تزئینی و آلات جنگی می‌باشد.

آدرس موزه نقده : خیابان امام ـ خیابان پاسداران 2 ـ پارک لاله

شماره تلفن موزه : 6227195 ـ 0443

این کوه در زمان مانایی‌ها ـ ۸۳۰ تا ۶۶۰ پ. م. ـ نیایشگاه بوده‌ است. در اطراف کوه زندان سلیمان چشمه‌های آب گرم گوگردی متعددی دیده می‌شود که دارای خاصیت درمانی متعدد می‌باشد.

- منطقه تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی، 37 کیلومتری شمال شهر تکاب، و در مجاورت روستای نصرت آباد واقع است و شامل دریاچه تخت سلیمان و عوارض طبیعی اطراف آن، چاه​های آهک ساخته دیو زندان، چاه دریا، و حیاط دریای روستای بِرِنجه است.

این برج استوانه‌ای شکل که حدود 12 متر ارتفاع دارد تا ارتفاع 50 سانتی متر با سنگ، و بقیه قسمت ها با آجر ساخته شده است. تزئینات بنا محدود به شاخ های بز کوهی نصب شده بر بدنه برج است.